Illustratie: Suzanne Huijs
Me too in 1916
Ali Bronk (1903-1967)
Halfwees Ali Bronk moet naar het Elisabeth Weeshuis. Ontsteld zijn de protectoren als ze blijkt om te gaan met masturberende weesjongens. Een vroegrijpe flirt of seksueel misbruik? Overplaatsing naar een gespecialiseerde jeugdinstelling moet Ali op het rechte pad brengen.
Amper 6 jaar is Ali als haar moeder in 1909 aan tuberculose overlijdt. Vader Bronk probeert alleen voor zijn zeven kinderen te zorgen, maar kan het niet aan. Na een jaar verzoekt hij de protectoren drie van zijn kinderen te plaatsen. Samen met broers Dirk (9) en Pieter (7) wordt Ali ondergebracht in het Elisabeth Weeshuis.
Dirk is brutaal en wordt al in 1913 weggestuurd. Twee jaar later loopt Pieter weg en mag niet meer terugkomen. Ali blijft alleen achter. Augustus 1916 moet een 16-jarige weesjongen voor de protectoren komen. Hij is betrapt op masturberen en heeft ook andere jongens ‘aangestoken’. ‘Wat heb je met Ali Bronk uitgehaald?’, wordt hem gevraagd. Hij verklaart: ‘Met de hand, slechts éénmaal!’
Heeft de jongen zich bevredigd in gezelschap van de 13-jarige Ali? Of heeft hij haar aangeraakt? Ali zelf wordt niets gevraagd. De protectoren en de weesvader besluiten dat zij weg moet om de jongens niet langer ‘in de verleiding’ te brengen.
Ali komt terecht in Talitha Kumi, onderdeel van de Heldringstichting in Zetten. Een instelling voor verwaarloosde en arme meisjes die in de prostitutie dreigen te komen. Met goed christelijk onderwijs leren ze normen en waarden. En ze krijgen een opleiding als dienstbode, om later in hun eigen onderhoud te voorzien.
September 1920 start de 17-jarige Ali met een dienstje in Weesp. Drieënhalf jaar later komt zij zwanger in Amsterdam aan. Kort daarna trouwt ze met Hendrik Triep. Redde hij haar ‘eer’? Ze krijgen samen nog vier zonen. De oorlogsjaren zijn zwaar. Hendrik en Ali’s oudste zoon moeten in Duitsland werken. Op zoek naar eten loopt Ali met een handkar door de Amsterdamse straten.
Net na de oorlog raakt de 44-jarige Ali opnieuw zwanger. Hendrik weet het zeker: hij is niet de vader. Van wie is het kind dan wel? Al snel trekt Ali in bij Piet Roedolf, waarna haar jongste zoon wordt geboren. Hendrik vraagt in 1948 een scheiding aan. Nauwelijks een jaar later huwt Ali met Piet. Hij zorgt goed voor haar en eindelijk voelt Ali zich veilig.
Begin jaren zestig wordt kanker bij Ali geconstateerd. Na een lang en ellendig ziekbed overlijdt ze op 25 maart 1967. Ze is 64 jaar geworden.
Dit verhaal is onderdeel van het project Wij waren wees waarin vrijwilligers samen met museummedewerkers de levensverhalen van 48 kinderen die opgroeiden in het Culemborgse Elisabeth Weeshuis onderzoeken. Lees meer over Wij waren wees.
Bij het onderzoek naar het leven van de weeskinderen en de samenstelling van de verhalen over hen is de uiterste zorgvuldigheid betracht. Mochten er desondanks onjuistheden in voorkomen dan verzoeken wij u deze te melden.