Illustratie: Suzanne Huijs

Kind van de rekening

Corrie Wammes (1908-1986)

Halfwees Corrie vindt het vreselijk in het weeshuis. Wordt ze mishandeld? Een wanhoopsdaad van haar moeder leidt tot Corrie’s vertrek. De geschokte protectoren dreigen het contact tussen ouders en kinderen drastisch in te perken.

Corrie’s vader Bernard (40) overlijdt in november 1918 aan tuberculose. Moeder Johanna blijft achter met vijf kinderen, te veel om voor te zorgen.  Na een vergeefs beroep op de kerkelijke armenzorg laat het Elisabeth Weeshuis de halfwezen Corrie (10) en Jan (6) toe.

Volgens een weeshuisbron vertoont Corrie ‘eigenaardigheden, bijzondere afwijkingen, bv des nachts erg onrustig, overdag niet helder’. Ze heeft het moeilijk, zoveel is duidelijk. Leidt dat tot aanvaringen met een liefdeloze weesmoeder, die toch al een kort lontje heeft? Tegen haar eigen moeder vertelt Corrie dat ze wordt mishandeld.

Zomer 1921 wacht een withete moeder Wammes haar kinderen op, die met de weesmoeder uit de zondagsmis komen. Corrie en Jan zien hun moeder en lopen meteen naar haar toe. Johanna wil de kinderen meenemen, maar de weesmoeder verbiedt dat. Daarop timmert de weduwe de weesmoeder meerdere keren met een vuist op haar hoofd en slaat haar in het gezicht. De kinderen neemt ze mee.

Jan brengt ze snel terug, ‘want hij wil daar zelf graag zijn’. Corrie houdt ze thuis, die wil echt niet meer. Ongehoord, oordelen de protectoren. De weesmoeder ontkent bovendien het meisje te mishandelen. Zo wordt de 12-jarige Corrie het kind van de rekening: ‘ontslagen wegens wangedrag’. Jan mag blijven.

De weesmoeder krijgt 10 gulden voor een nieuwe hoed, én de bezoekregeling voor halfwezen verandert. ‘De kwalijke invloed van ouders’ moet stoppen. In plaats van tweewekelijks mogen de kinderen nu maandelijks op bezoek. Voorstellen voor een driemaandelijks, halfjaarlijks of zelfs jaarlijks bezoek sneuvelen gelukkig.

Corrie blijft tot haar 18e bij haar moeder wonen. Dan vertrekt ze als dienstmeid naar Utrecht. Later werkt ze daar in de horeca, waar ze Antoon van Voorn ontmoet. Ze trouwen in 1932, in haar schoot dan al oudste zoon Jan. Annie (1934), Bennie (1939) en Tonnie (1942) worden geboren. Bennie overlijdt in 1943 aan difterie, terwijl Antoon in Duitsland tewerkgesteld is. Een zware tijd voor Corrie. Door de oorlog getekend keert Antoon terug. Hun vijfde kindje Corrie (1948) heeft moeders haar ogen.

Familieleden omschrijven Corrie als een hardwerkende, liefdevolle, zorgzame vrouw. Over haar weeshuistijd spreekt ze zelden, maar het voorval met de weesmoeder is ook hen bekend. In 1986 overlijdt Corrie, 77 jaar.