Het weeshuismuseum

Het Elisabeth Weeshuis gaf vier eeuwen lang onderdak aan in totaal zo’n 700 weeskinderen. Jongens en meisjes die hun ouders hadden verloren door ziekte of bijvoorbeeld een brand. Kinderen uit vaak kleine arbeidershuisjes werden gebracht naar het grote statige weeshuis in de binnenstad van Culemborg. Dat moet overweldigend zijn geweest. Het weeshuis was een wereld op zich. Met washuis, bakhuis, bierbrouwerij, boerderij en een grote moestuin en boomgaard.

Het leven van de weeskinderen

De weeskinderen leidden in het Elisabeth Weeshuis een eenvoudig leven in een strak dagritme. Opstaan, bidden, schoolgaan. De weesouders en de keukenmeid helpen bij het huishouden, tuinieren en eten maken. Jongens en meisjes leefden gescheiden in een aparte jongens- en meisjesvleugel. Broertjes en zusjes mochten zelfs niet met elkaar praten. Door de verhalen van oud-wezen weten we dat het leven in het Elisabeth Weeshuis zwaar kon zijn. Er was eten en drinken en een bed, maar er waren veel regels en soms ook straf. De weeskinderen droegen een geborduurde ‘E’ op de mouwen, de ‘E’ van Elisabeth. Zo waren zij herkenbaar wanneer zij door de straten van Culemborg liepen.

Vrouwe Elisabeth

Culemborg is een kleine stad en ligt in Gelderland, tussen Utrecht en Den Bosch. Culemborg is bekend om haar historische binnenstad en beroemde inwoners zoals Vrouwe Elisabeth.
Elisabeth (1475-1555) behoorde tot de hoogste adel in de Nederlanden. Zij stierf kinderloos en liet een grote som geld na aan de armen. Hiervan werd onder meer het weeshuis in Culemborg gebouwd, misschien wel het duurste weeshuis uit de Nederlandse geschiedenis. Een groep invloedrijke mensen uit de stad, de Protectoren, hielden toezicht op het Weeshuis. De Protectoren bepaalden wie er werd toegelaten.

Museum

Al bijna 100 jaar bevindt zich in de meisjesvleugel een museum. Prins Hendrik bezocht in 1914 de bijzondere portrettengalerij van de graven en gravinnen in de Spinzaal. Nu kun je in het Elisabeth Weeshuis Museum naast kunst ook de authentieke keuken bekijken, de historische kelder en de bedjes in de grote slaapzaal. Hier ervaar je het leven van de weeskinderen die hier woonden tot 1952. Er was altijd veel te doen, zoals aardappelen schillen. Niet te dik, want dan kreeg je de schillen voor het avondeten! Boontjes doppen in ruil voor een stukje chocolade. Hout hakken, onderbroeken breien, 48 paar sokken wassen…

Dagje uit in Culemborg

Het Elisabeth Weeshuis Museum is een echte aanrader voor gezinnen op zoek naar een bijzonder en kindvriendelijk uitje. Ook met vrienden, collega’s of gewoon individueel is het museum een bezoek waard! Ook kunt u uw (groeps)bezoek verrijken met een rondleiding!

Een bezoek aan ons museum is bovendien prima te combineren met wat vrijstad Culemborg nog meer te bieden heeft. Uitwaaien in de uiterwaarden, wandel naar de jachthaven aan de Lek, ga struinen over een klompenpad. En natuurlijk: genieten van een bezoek aan de eeuwenoude binnenstad met vele terrasjes en verrassende winkels!

Wees welkom in het Elisabeth Weeshuis Museum in Culemborg!