Logo wit Elisabeth Weeshuis Museum
27. bernardus jägers (1857 1942)

Schipperskind

Bernardus Jägers (1857 – 1942)

Bernardus wordt liever geen kleermaker, maar schipper. Dat zit in de familie. Na zijn huwelijk stapt hij aan boord van de ‘Stad Culemborg’, de sleepboot van Van Hoytema’s jeneverstokerij. Portret van een trouwe en harde werker.

Bernardus is het kind van Petrus Jägers en zijn vrouw Johanna. Petrus werkt als schipper op de Lek, net als zijn vader voor hem. In 1862 sterft de 42-jarige Petrus. Liep hij door zijn reizende bestaan een besmettelijke ziekte op, zoals cholera? Moeder Johanna onderhoudt het gezin door buitenshuis als naaister te werken. Vijf jaar later wordt ze ziek en overlijdt ook.

Bernardus (9) gaat naar het Elisabeth Weeshuis. Hij leert voor kleermaker, zoals veel jongens, maar het water trekt. In 1875 vertelt Bernardus (17) de protectoren dat hij liever schipper wordt. En dan snel het huis verlaten, alstublieft. En zo gebeurt het. De jongen gaat in de leer bij schipper Bekkers, die hem meteen in dienst neemt.

Tussen zijn 19e en 22e dient Bernardus 1,5 jaar als korporaal in het leger. Dankzij het militair register weten we hoe hij eruitziet: 1 meter 71, ovaal gezicht met ronde kin, blond haar, grijze ogen en een spitse neus. Dan ontmoet hij Eva Jansen en in 1882 trouwen ze. Het paar woont in de buurt van de Culemborgse haven en krijgt twaalf kinderen.

Net vader geworden, start Bernardus in 1883 als dekknecht op de sleepboot bij Van Hoytema & Co. De broers Aleid en Johan van Hoytema runnen een jeneveren likeurstokerij, en een hele verpakkingsindustrie op de Veerweg. Een eigen sleepboot haalt met sleepschepen grond- en brandstoffen op, zoals aardappelen, zand, chemicaliën, wilgentenen en kolen. Kisten vol jeneverflessen gaan naar Rotterdam, en verder richting Afrika.

Zou voormalig protector Aleid van Hoytema hem de baan hebben bezorgd? Al snel wordt Bernardus schipper op de sleepboot. Onregelmatig en hectisch werk. Soms werkt hij ook op andere Van Hoytema­schepen als stoker of dekknecht. De geboorte van dochter Angenieta (1895) moet hij missen. In 1908 meldt de Culemborgsche Courant dat de trouwe Bernardus 25 jaar in dienst is.

Na de Eerste Wereldoorlog stokt de handel in Culemborgse jenever. Van Hoytema & Co. maken plaats voor de sigarenfabrieken Van Uden en Dejaco. De vrachtwagen vervangt steeds vaker de stoomboot. Dat betekent weinig of geen werk meer voor schippers als Bernardus. Gaat hij aan de slag als sigarenmaker?

Een onzekere tijd, waarin ook zijn vrouw Eva overlijdt na veertig jaar huwelijk. Bernardus woont afwisselend bij een van zijn volwassen kinderen. Geen vetpot, want in 1933 werkt Bernardus (75) nog altijd als stripper in een sigarenfabriek. Eind 1942 overlijdt hij, 85 jaar oud

© 2025 - alle rechten voorbehouden - gebouwd door WISCH - Privacyverklaring - Huisregels