Expositie Schuilen werpt nieuwe blik op Culemborg tijdens de oorlog

In de witte hoofdonderwijzerswoning naast het schooltje in ’t Veld vonden tijdens de Tweede Wereldoorlog velen een veilige schuilplek.

Wat heeft zich afgespeeld achter de Culemborgse voordeuren in oorlogstijd? Waar kon je schuilen, wie kon je vertrouwen? Deze vragen stelt de tijdelijke tentoonstelling Schuilen – Onderduik in Culemborg ’40-’45 in het Elisabeth Weeshuis Museum. De antwoorden geven jong en oud een nieuwe, verrassende kijk op de stad. Het museum is vanaf 1 juli open van woensdag tot en met zondag; vooraf reserveren is dankzij versoepeling van de corona-maatregelen niet meer nodig.

Zandstraat 23: de familie Heij verstopt in hun smederij Elie van Spier, Bob en Martha Scholte, het echtpaar Wijntje en juffrouw Wijnbergen. Zij zijn allen Joods. Herenstraat 29: de broer van Ko van Kuik wordt opgepakt om te werken in Duitsland. Ko duikt onder in de tuin van het Weeshuis, waarschijnlijk in een van de kassen of schuren.

Verraden
Goilberdingerstraat 1: tandarts Backer biedt vier jaar lang onderdak aan Mevrouw Gramberg. Haar man is actief binnen het verzet. Twee dagen voor de bevrijding wordt ze verraden: Backer brengt haar net op tijd naar de overkant bij de gebroeders Van Rijn. Trichtsekade 3: Carla komt als Joods meisje van 6 jaar vanuit Utrecht naar het grote gezin Kalden. Zij blijft daar drie jaar, zogenaamd als nichtje uit Rotterdam. Na de bevrijding gaat ze bij alle buren langs om haar echte verhaal te vertellen.

Schuilplaatsen nagebouwd
In een huis aan de Bradaal 49 stonden – verdeeld over vier kamers – vier muurkasten met de ruggen tegen elkaar. Boven de kasten konden via een luik minstens vier personen zich verstoppen. Op de tentoonstelling kan de bezoeker in de nagebouwde ruimte klimmen en ervaren hoe klein die was. Zo zijn er meer schuilplaatsen nagebouwd. Ook is er een spel waarmee je in de huid kruipt van de Joodse familie Van Spier en de keuze maakt wel of niet te gaan onderduiken.

In het Elisabeth Weeshuis Museum is ook de vaste tentoonstelling over het leven in het Weeshuis van 1560 tot 1952 te zien. Een aanrader voor wie deze zomer dichter bij huis blijft. Meer informatie op www.weeshuismuseum.nl